Thời hiệu khởi kiện là một yếu tố quan trọng trong hoạt động tố tụng tại Toà án. Cụ thể hơn là yếu tố quan trọng giúp các đương sự xác định được thời hạn của việc thực hiện quyền của mình. Trong việc yêu cầu Toà án đứng ra bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

Căn cứ pháp lý

• Bộ luật Dân sự 2015

Nội dung tư vấn

Đầu tiên, cần hiểu một cách chính xác thời hiệu khởi kiện trong vụ án dân sự là gì?

Theo quy định tại khoản 1 Điều 184 BLTTDS 2015.

Có thể hiểu rằng, thời hiệu khởi kiện là thời hạn mà chủ thể được quyền khởi kiện. Để yêu cầu Toà án giải quyết vụ việc dân sự. Để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình khi bị xâm phạm. Khoảng thời gian này là khoảng thời gian mà chủ thể thực hiện quyền của mình. Khi có cơ sở để chứng minh cho việc quyền của mình bị cá nhân, tổ chức khác xâm phạm đến.

Vấn đề chính về thời hiệu khởi kiện

Quy định của pháp luật chia ra từng trường hợp cụ thể. Và tương ứng với từng trường hợp thời hiệu khởi kiện sẽ dựa trên các căn cứ để xác định được thời hiệu riêng, cụ thể:

Thứ nhất, thời hiệu khởi kiện được tính từ ngày người có quyền yêu cầu biết. Hoặc phải biết quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm. Trong trường hợp này, thời hiệu khởi kiện được xác định cụ thể là: 02 năm đối với tranh chấp hợp đồng dân sự quy định tại Điều 429 BLDS 2015. 03 năm đối với khởi kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại tại khoản 1 Điều 623 BLTTDS 2015

Thứ hai, đối với thời hiệu khởi kiện được tính từ ngày phát sinh quyền yêu cầu của đương sự, cụ thể:

Một là yêu cầu xác nhận quyền thừa kế của mình. Hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là 10 năm tại khoản 2 Điều 623 BLTTDS 2015

Hai là yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản của người chết để lại. Là 03 năm kể từ thời điểm mở thừa kế – thời điểm người để lại di sản chết – quy định tại khoản 3 Điều 623 BLTTDS 2015

Ba là thời hiệu đối với các quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài. Sẽ xác định theo pháp luật áp dụng đối với quan hệ dân sự đó quy định tại Điều 671 BLTTDS 2015

Bốn là thời hiệu khởi kiện về hư hỏng, mất mát hàng hoá. Là 01 năm kể từ ngày trả hàng, hoặc lẽ ra phải trả hàng. Nhưng do một yếu tố khách quan, sự kiện bất khả kháng dẫn đến việc không có điều kiện trả lại hàng tại Điều 169 BL Hàng hải 2015…

Cách tính thời hiệu khởi kiện

Thời hiệu khởi kiện được tính từ thời điểm bắt đầu ngày đầu tiên của thời hiệu. Và chấm dứt tại thời điểm kết thúc ngày cuối cùng của thời hiệu. Quy định tại Điều 151 BLDS 2015.

Có thể hiểu một cách đơn giản như là người có quyền yêu cầu biết hoặc phải biết. Quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm sẽ được xác định từ ngày phát sinh. Hoặc có một sự kiện xảy ra khiến cho người đó biết được, hiểu được việc thiết lập giao dịch thời gian trước đó. Gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của bản thân họ.

Tuy nhiên, pháp luật dân sự có quy định một số ngoại lệ về thời hiệu khởi kiện. Mà khi đương sự ở trong trường hợp này sẽ không áp dụng thời hiệu khởi kiện. Có thể kể đến như: yêu cầu bảo vệ quyền nhân thân không gắn liền với tài sản. Yêu cầu bảo vệ quyền sở hữu. Tranh chấp về quyền sử dụng đất theo quy định Luật Đất đai…

Những thời gian nào không được tính vào thời hiệu khởi kiện

Khoảng thời gian không được tính vào thời hiệu khởi kiện được quy định tại Điều 156 BLDS 2015 là sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan. Có thể hiểu đơn giản là những sự kiện hay trở ngại này phải hoàn toàn xuất phát từ hoàn cảnh thực tại, sự kiện diễn ra trên thực tế và bản thân người có quyền không lường trước được khiến cho họ không thể thực hiện được quyền khởi kiện của mình ra Toà án.

Trường hợp hết thời hiệu vẫn được quyền khởi kiện

Theo quy định tại Khoản 2 Điều 149 BLDS 2015 “Tòa án chỉ áp dụng quy định về thời hiệu theo yêu cầu áp dụng thời hiệu của một bên hoặc các bên với điều kiện yêu cầu này phải được đưa ra trước khi Tòa án cấp sơ thẩm ra bản án, quyết định giải quyết vụ, việc.”

Theo đó khi không có yêu cầu trên hoặc đưa ra yêu cầu nhưng sau khi Tòa án cấp sơ thẩm ra bản án, quyết định giải quyết vụ, việc thì Tòa án vẫn phải thụ lý và giải quyết theo thủ tục luật định.

Hy vọng bài viết trên đây hữu ích đối với bạn đọc!

Trên đây là toàn bộ nội dung tư vấn của Pháp Trị liên quan đến câu hỏi “Bàn về thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự”. Bạn đọc có nhu cầu tìm hiểu các vấn đề khác liên quan vui lòng liên hệ Hotline 0833.125.123